Stres dotyczy każdego z nas.

Nie jesteśmy w stanie całkowicie unikać sytuacji, które do niego prowadzą.

Możemy jedynie zapobiegać i łagodzić skutki jakie ze sobą niesie dla naszego organizmu,

a te niestety bywają poważne. 

Żeby to robić warto wiedzieć o stresie nieco więcej.

Czym jest stres?

Definicja: Stres to subiektywna reakcja organizmu w odpowiedzi na wydarzenia lub co również istotne -wyobrażenia, które zakłócają jego równowagę.

Odbierane są one przez osobę jako zagrażające i obciążają nas na tyle mocno, że   przekraczają zdolność do skutecznego poradzenia sobie.  To czy jakaś sytuacja, zdarzenie, zachowanie, czy wypowiedziane słowa innej osoby, wywołają w nas stres, zależy od tego, czy zinterpretujemy je jako zagrażające czy nie. Te wydarzenia nazywamy stresorami.

Stresory mają różną siłę oddziaływania.

Codziennie doświadczamy wielu sytuacji, takich jak pośpiech, drobne konflikty, awaria samochodu, czy rozlana kawa na garnitur w pracy. Są to sytuacje, które jesteśmy w stanie dość szybko opanować i choć są nieraz problematyczne i częste  to ich siła oddziaływania na nas nie jest zbyt duża.

Inaczej jest w sytuacjach, które prowadzą do poważnych zmian w życiu tj.  narodziny dziecka , ślub, zmiana miejsca zamieszkania, zmiana miejsca pracy itp.

To są stresory, które mają większą „siłę rażenia” i jak widać z przykładów nie muszą to być sytuacje smutne i negatywne.

Największą siłę oddziaływania mają sytuacje związane z katastrofą, kataklizmem, wypadkiem, czy zamachem, gdzie wydarzenie ma wpływ na bezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego i uderza w podstawowe potrzeby ludzkie.

To czy dany stresor utrudni normalne funkcjonowanie osoby zależy od kilku czynników:

-predyspozycji i zasobów osobistych,

-charakteru stresora i od tego jak go odczuwamy i interpretujemy,

-od tego jak ważny jest dla danej osoby

-od tego jak długo występuje stres, czy występuje sam, czy w połączeniu z innymi stresorami,

 -od tego jaki ma wpływ na nasze życie oraz od tego czy potrafimy przejąc nad nim kontrolę.

Dla porównania: inną ma wagę stres w związku ze zgubieniem kluczy , a inną utrata kogoś bliskiego, czy pracy. Wpływ stresora jest tym silniejszy im dłużej jesteśmy na niego narażeni, a jednoczesne wystąpienie kilku stresorów naraz pogarsza sprawę.

Istotą stresu jest adaptacja do zmian. Konieczność dostosowania się do nich, przystosowania do nowej sytuacji. Im większa zmiana dla danej osoby ( subiektywnie postrzegana)  tym potencjalnie większy stres.

 Badacze zajmujący się   zjawiskiem stresu  dzielą niekiedy stres na dwie podkategorie: stres „negatywny” – tzw. dystres, który może nas dezorganizować, rodzić poczucie zagrożenia

i pogarszać skuteczność, oraz stres „pozytywny” – eustres, który może dodawać energii, motywować, ekscytować. 

Jakie są  objawy stresu i co się dzieje w organizmie człowieka, który przeżywa stres ?

Stres działa na nasze myśli, ciało oraz zachowanie.

W sytuacji, którą odbieramy za zagrażającą trudno jest przestać o tym myśleć, nasze myśli krążą wokół problemu i trudno skupić się na czymkolwiek innym.

Ciało pozostaje w napięciu, mogą występować:

-trudności w oddychaniu lub przyspieszony oddech;

-suchość w gardle;

-przyspieszone bicie serca;

-ściskanie w brzuchu;

-kłopoty trawienne;

-ból głowy, pocenie, wrażliwość na dźwięk, światło, dotyk .

Nasze zachowanie może się zmienić i możemy być rozdrażnieni, mieć trudności z koncentracją, stracić apetyt, mieć kłopoty ze snem.

Dlaczego stres tak znacząco wpływa na organizm? 

Objawy, które pojawiają się podczas przeżywania stresu i które odczuwamy jako nieprzyjemne wynikają ze zmian fizjologicznych zachodzących w naszym organizmie.

Pod wpływem bodźca stresującego nasz organizm wydziela adrenalinę, która ma za zadanie pobudzić krążenie tak aby więcej tlenu dostało się do mięśni, które przygotowują się do działania. W wyniku tego serce szybciej bije, płuca zwiększają objętość,  wyostrzają zmysły, a system trawienny spowalnia.

Wydziela  się również  kortyzol, zwany hormonem stresu,  który powoduje zwiększone uwalnianie   glukozy i zapasów tłuszczy do krwiobiegu, ponieważ w takich okolicznościach organizm potrzebuje więcej energii.

Właściwe stężenia kortyzolu w organizmie jest ważne dla prawidłowego działania układu odpornościowego, gdyż hormon ten ma działanie przeciwzapalne, jednak w sytuacji stresu zwiększony poziom tego hormonu powoduje spadek odporności organizmu. Z tego powodu dość często po długotrwałym stresie osłabiony organizm jest podatny na infekcje. Poza tym nadmierne wydzielanie kortyzolu pobudza ośrodek głodu i wzmaga apetyt, co może prowadzić do otyłości.  Przekroczona norma kortyzolu w organizmie może prowadzić również  do nadciśnienia. Dzieję się tak ponieważ tymczasowo podczas stresu zwiększone ciśnienie krwi napiera na żyły, które pod wpływem ciśnienia prostują się  i „ na stałe” ciśnienie  w prostych żyłach jest większe. 

W przypadku stresu długotrwałego w wyniku uwalniania kortyzolu dochodzi do spadku stężenia serotoniny i dopaminy w mózgu – hormonów, które odpowiadają za dobre samopoczucie. Długotrwały stres ma również wpływ na naszą koncentrację i pamięć. 

Jak radzić sobie ze stresem?

Aby poradzić sobie ze stresem potrzebujemy sprostać wymaganiom stresora i ustrzec się przed dezorganizacją psychiczną. W tym celu stosujemy różne strategie i style radzenia sobie

z nadmiernym stresem.

Styl skoncentrowany na rozwiązanie problemu czyli działanie.

Jeśli czujemy się na siłach koncentrujemy się na rozwiązaniu problemu, szukamy odpowiedniej strategii, dokonujemy zmian w swoim otoczeniu lub w samym sobie. Podejmujemy decyzje co zwiększa naszą sprawczość tym samym poprawia nastrój.

Styl skoncentrowany na emocjach.

Zmniejszamy napięcie emocjonalne odpuszczając niektóre działania z braku siły, szukając pocieszenia w drobnych przyjemnościach -uciekając w robienie zakupów, sen czy objadając się.  Płaczemy dając upust smutkowi, czy żalowi. Czerpiemy wsparcie od innych rozmawiając o tym, co nas trapi.

Styl skoncentrowany na unikaniu.

Czasem jednak wypieramy i zaprzeczamy temu co się wydarzyło w naszym życiu.  Staramy się 

z całych sił nie myśleć o problemie nie chcąc czuć  nieprzyjemnych emocji, które wtedy nam towarzyszą.  Często tego typu strategia stosowana jest nieświadomie i wydaje się być jedynym możliwym sposobem na poradzenie sobie z trudną sytuacją.

Nie należy zapominać, że każdy z nas ma zasoby wewnętrzne, które w trudnych chwilach sprzyjają rozwiązywaniu konfliktów, pokonywaniu przeszkód, czy zmianom, jakie niesie ze sobą życie.

Te zasoby to odwaga, mądrość, inteligencja emocjonalna, samoocena, umiejętności bycia asertywnym czy choćby optymizm. Warto pamiętać o nich i rozwijać je w sobie, zwiększając własną świadomość i umiejętności, które pomagają w sytuacjach kryzysowych. Osoby źle znoszące zmiany życiowe są bardziej narażone na nawet najmniejszą frustrację lub przymus. Ludzie niepewni własnej wartości i zdolności przystosowania, są bardziej zagrożeni od tych, którzy czują się bardziej pewni i bezpieczni. Każdy ma indywidualną podatność na stres. Wczesne doświadczenie urazu psychicznego może sprawić, że dana osoba będzie bardziej podatna lub bardziej odporna na poszczególne stresory. Pozytywne więzi rodzinne i społeczne łagodzą wpływ stresu. Stresor staje się dużo silniejszy, gdy nie mamy wsparcia zewnętrznego, moralnego lub materialnego- w zależności od sytuacji.

Na koniec kilka słów o autoafirmacji, jako sposobie na radzenie sobie ze stresem.

Autoafirmacja to potwierdzanie swoich wartości i celów życiowych, a także postaw jakie prezentujemy w różnych sytuacjach. Ta technika polega na tym, że wracamy myślami do tego co nam wyszło, z czym sobie poradziliśmy, potwierdzając to argumentami świadczącymi o tym, w jaki sposób tego dokonaliśmy, z jakich zasobów korzystaliśmy.

Podsumowując Stres zawsze był, jest i będzie w życiu każdego człowieka i tylko od nas zależy jak sobie z nim radzimy bądź nie radzimy.

Możemy o tym porozmawiać, zapraszamy na konsultacje do Magnolii.